Mirna Kadivc, dr.med.vet.
VETERINARSKA KLINIKA KRESZINGER
K ortizol je hormon koji ima značajnu ulogu u metabolizmu bjelančevina, ugljikohidrata i masti. Proizvodi se u nadububrežnim žlijezdama koje su smještene u trbušnoj šupljini nadomak svakog bubrega. Hormon ACTH (adrenokortikotropni hormon) odgovoran je za lučenje kortizola, a proizvodi ga hipofiza.U pasa sa Cushingovim sindromom prisutno je kronično pojačano lučenje kortizola. Iako koncentracija kortizola u krvi pasa fluktuira, kod Cushinga je ona u prosjeku viša no u zdravih pasa te takva ima štetan utjecaj na funkciju mnogih organa i metabolizam psa.
Cushing se javlja kao rezultat tumora – često benignog – ili hipofize ili nadbubrežne žlijezde.
Većina pasa (oko 85%) sa Cushingom ima benigni tumor hipofize, koji producira previše ACTH hormona koji stimulira nadbubrežnu žlijezdu na pojačano lučenje kortizola. Ostalih 15% pasa ima tumor jedne (rjeđe obje) nadbubrežne žlijezde. Bez obzira na uzrok simptomi su uvijek rezultat postepenog pojačanog lučenja kortizola.
Cushing se češće javlja u stariji pasa, posebice manjih pasmina. Najčešći simptomi bolesti vrlo su slični znakovima starenja psa te ih je vlasniku zbog toga teže prepoznati u ranoj fazi bolesti. Ipak, najuočljiviji znakovi su: prekomjerno konzumiranje vode, učestalo mokrenje i moguće urinarna inkontinencija, proždrljiv apetit, povećan i viseći abdomen, stanjena koža, gubitak dlake te drugi dermatološki problemi, gubitak mišićne mase, apatičnost, pretjerano dahtanje.
Kod sumnje na Cushingov sindrom potrebno je učiniti niz pretraga, dva testa koje se najčešće koriste u dijagnostici su ACTH stimulacijski test i supresijski test deksametazonom u maloj dozi. Za te je pretrage potrebno psa ostaviti u ambulanti nekoliko sati ili čitav dan. Ponekad je također potrebno učiniti pretrage kojima bi se utvrdilo ima li pas tumor na hipofizi ili na nadbubrežnim žlijezdama.
Cushing nije moguće izliječiti, ali je znakove bolesti moguće uspješno kontrolirati upotrebom medikamenata. Trenuno lijek koji koristimo u terapiji je trilostan. On uspješno umanjuje produkciju kortizola.
Psi su od početka uzimanja lijeka obavezni vršiti redovite kontrole (10 dana, 4 tjedna, 12 tjedana, 3 mjeseca) kako bi se simptomi bolesti pratili te doza lijeka mogla korigirati. Jednom kada je pacijent stabilan, kontrole su potrebne barem svaka 3 mjeseca.
